Το παιδικό παιχνίδι

Σύμφωνα με τις αρχές της ψυχανάλυσης, το παιχνίδι έχει καθαρτική λειτουργία. Μέσω αυτού, το παιδί εκτονώνει/ εκφορτίζει τα συναισθήματά του, θετικά ή αρνητικά.

Η Άννα Φρόιντ, κόρη του Σίγκμουντ Φρόιντ,  μίλησε για έναν μηχανισμό ο οποίος εμπλέκεται στην διαδικασία του παιχνιδιού: την «ταύτιση με τον επιτιθέμενο», όπου αντιστρέφεται η όλη διαδικασία, άρα η παθητικότητα γίνεται ενεργητικότητα, ο μαζοχισμός γίνεται σαδισμός κοκ.

Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα των παιδιών τα οποία, μόλις επιστρέφουν στο σπίτι από το σχολείο, βάζουν τις κούκλες τους στη σειρά και αναλαμβάνουν τον ρόλο της δασκάλας που τα καθοδηγεί ή τα μαλώνει. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, μέσω του συγκεκριμένου παιχνιδιού, το παιδί έχει την ευκαιρία να επεξεργαστεί με ενεργητικό τρόπο το συγκεκριμένο γεγονός το οποίο βίωσε προηγουμένως παθητικά.

Μέσω του παιχνιδιού λοιπόν, το παιδί όχι μόνο ξεπερνάει με συμβολικό τρόπο τους πραγματικούς φόβους του, αλλά ικανοποιεί εμμέσως, επίσης συμβολικά, κάποιες ανεκπλήρωτες επιθυμίες του. Ως προς αυτό το τελευταίο, το παιχνίδι μοιάζει με το όνειρο. Το όνειρο, για την ψυχανάλυση, είναι μια ευκαιρία πραγμάτωσης ασυνείδητων επιθυμιών  μέσω της χαλάρωσης- εξαιτίας του ύπνου -των μηχανισμών λογοκρισίας.

Το παιδί που παίζει διασκεδάζει και μαθαίνει. Επομένως οι γονείς δεν πρέπει να το θεωρούν  χαμένο χρόνο.

Το καλό παιχνίδι είναι:

• Ανάλογο με την ηλικία και τα ενδιαφέροντα του παιδιού.
• Ανθεκτικό και ασφαλές από άποψη κατασκευής.
• Σύμφωνο με τις θεμελιώδεις ηθικές αξίες.

Το καλό παιχνίδι δεν οδηγεί σε μονόπλευρη ή λανθασμένη εικόνα του κόσμου.

Τελειώνω με μερικές επιπλέον επισημάνσεις προς τους γονείς:

• Όταν αγοράζουμε κάποιο παιχνίδι, το αγοράζουμε για το παιδί, όχι για μας.
• Δεν κάνουμε στο παιδί μας δώρα χωρίς λόγο, ή προκειμένου να ανακουφιστούμε από τις δικές μας συνειδητές ή ασυνείδητες ενοχές. Τα δώρα δεν υποκαθιστούν την παρουσία μας!
• Όταν παίζουμε με τα παιδιά μας, δεν τα αφήνουμε να μας κερδίζουν πάντα. Κάτι τέτοιο είναι εξωπραγματικό. Χρήσιμο είναι να μάθουν να αποδέχονται τις ματαιώσεις. Έτσι είναι η ζωή!!
• Όταν τα παιδιά παίζουν μεταξύ τους, δεν παρεμβαίνουμε διαρκώς, προκειμένου να διευθετήσουμε τις μεταξύ τους διαφορές!